Ca Wapń Charakterystyka i jego związki
Ca Wapń Charakterystyka i jego związki
Ca Wapń Charakterystyka i jego związki
Spis treści
1.Wiadomości ogólne
2.Występowanie w przyrodzie
3.Właściwości fizyczne
4.Właściwości chemiczne
5.Zastosowanie
6.Główne związki
Wapń
Nazwa łac. : calcium
Symbol: Ca
Wapń to metal z drugiej grupy głównej.
Odkryty przez: sir H. Davy'ego w Anglia
Wydzielony w 1808 z wapna gaszonego, przez H.Davy?ego, obecnie metodą Faradaya z CaCl2.
Liczba atomowa: 20
Liczba masowa izotopów: Ma sześć trwałych izotopów :40Ca, 42Ca, 43Ca, 44Ca, 46Ca i 48Ca.
Średnia masa atomowa 22,990
Konfiguracja elektronowa 1 s2 2 s2p6 3s2p6 (3d) [Ar]4s2
Wartościowość(stopień utleniania) 2
Własności kwasowe tlenków silnie zasadowe
Struktura krystaliczna regularna, centrowana
Wapń wchodzi w skład kości oraz niektórych rodzajów ścian komórkowych.
Całkowita zawartość wapnia w organizmie to 1,4-1,66% masy ciała, czyli ponad 1 kg, z czego 99% występuje w postaci związanej w kościach (hydroksyapatyty), natomiast pozostała część występuje w postaci zjonizowanej w surowicy krwi.
Wapń zjonizowany jest obecny w płynie śród komórkowym oraz pozakomórkowym i pełni szereg ważnych funkcji:
-second messenger - kinazy białkowe
-przewodzenie impulsów bioelektrycznych
-udział w krzepnięciu krwi
-udział w skurczu mięśni
-udział w reakcjach zapalenia, regeneracji i proliferacji
-udział w wydzielaniu hormonów
Zalecane w Polsce dzienne spożycie wapnia wynosi:
* dla dzieci i młodzieży do 24 roku życia - 1200 mg
* dla ludzi powyżej 24 roku życia - 900 mg
Wapń jest także niezbędnym składnikiem komórek roślin. Jego niedobór powodować może suchą wierzchołkową zgniliznę owoców pomidora.
Występowanie w przyrodzie
Wapń jest bardzo rozpowszechniony w przyrodzie; występuje jedynie w stanie związanym. Nie występuje w stanie wolnym, tylko w związkach chemicznych, np. w minerałach: dolomicie MgCO3* CaCO3, skałach wapiennych (kalcyt CaCO3).. Tworzy liczne minerały skałotwórcze, z których najważniejsze to: kalcyt( szpat islandzki), aragonit, dolomit, gips, anhydryt, fluoryt(występujący w Stanach Zjednoczonych- Stan Illinois, Niemcy- Palatyna bawarska) apatyt oraz minerały z grupy amfiboli, piroksenów i skaleni. Związki wapnia (gł. ortofosforan) wchodzą w skład szkieletów organizmów (ludzkich i zwierzęcych). Jako metal reaktywny wapń łatwo łączy się z wodą i tlenem powietrza, dlatego przechowuje się go w oleju lub nafcie. W przyrodzie występuje w ogromnych ilościach, głównie są to węglany (kreda), siarczany (gips), fosforany, krzemiany. Stanowi 3.4% chemicznego składu skorupy ziemskiej. Odgrywa dużą rolę w funkcjonowaniu organizmów żywych. W glebach zajmuje do 2%. Na ziemi o małej zawartości wapnia rośnie chaber i rumianek, zaś na ziemiach przesyconych tym metalem-mak, jaskier i oset.