Dzieje ogrodu na wawelu
Dzieje ogrodu na wawelu
Dzieje ogrodów królewskich na Wawelu w świetle źródeł historycznych
Integralną częścią renesansowej rezydencji Jagiellonów stały się ogrody urządzone przed jej wschodnią fasadą. Umożliwiały one bezpośredni kontakt z naturą, tak ceniony w epoce odrodzenia. Założone tarasowo na całym stoku wschodnim składały się z kilku obszarów powiązanych wzajemnie ze sobą i tworzących jedną całość. Były to: taras górny przy samej fasadzie między wieżami Jordanką i Duńską, tzw. Ogródek drugi na południe od Jordanki .Taras dolny na poziomie niższym oraz winnica na stoku południowo ? wschodnim.
Podstawą wiedzy o ogrodach wawelskich sprzed ponad 400 lat są źródła pisane: rachunki królewskie z w. XVI, dotyczące prac wykonanych w ogrodzie, inwentarze zamku (w. XVII ? XIX), ostatnio zaś wiele informacji uzyskano dzięki rozległym i wnikliwym badaniom archeologicznym. Z wymienionych materiałów dowiadujemy się o położeniu ogrodów, ich połączeniu z zamkiem i uprawianej w nich roślinności.
Pierwsze wzmianki o ogrodach pojawiają się w źródłach ok. r. 1540. Zakładano je więc po wzniesieniu wschodniego skrzydła zamku (1519 ? 1533) i po pożarze w r. 1536, w ramach akcji zagospodarowywania stoków. Na ogrody prowadziło wyjście z sieni przy schodach Poselskich. Wiodło ono na mały ganek przykryty daszkiem wspartym na dwu kolumnach, stąd bieg schodów przylegający do fasady i również zadaszony prowadził na górny taras ogrodowy, oddzielony od reszty stoków wysokim murem oporowym, wzniesionym na pozostałościach gotyckiego przedmurza. Było to miejsce kameralnego wypoczynku i uprawy, ale też pewnych funkcji gospodarczych. Taras ten był bowiem połączony z tzw. sienią studzienną (na poziomie pośrednim między piwnicami i parterem), gdzie pobierano wodę ze studni zamkowej. Ogródek założony w r. 1541 na tym terenie nosi w źródłach nazwę: hortus sub turri Jordanka (ogród pod wieżą Jordanką) lub hortus ante fontem (przed studnią). W czasie badań archeologicznych prowadzonych na tarasie górnym w latach 2000 ? 2001 odsłonięto układ ścieżek ceglanych, dzielących teren na grządki, tzw. kwatery o wymiarach 1,10 x 2,20. Jak wiadomo ze źródeł były one otoczone drewnianą obudową. Na rabatach tych uprawiano przede wszystkim zioła jak marzanka wonna, rozmaryn, bazylia i majeranek. W ogrodzie tym stały drewniane ławki oraz altana.
Z tarasu górnego droga wiodła wzdłuż muru miejskiego, łączącego Jordankę z bramą Grodzką, w dół na taras dolny, zwany później ,,sadem?. Był to obszar większy, sięgający początkowo, być może, aż do cieku wodnego u stóp wzgórza zw. Rudawką, a od połowy w. XVI do muru obronnego na stoku wschodnim. Program użytkowy tego terenu był jeszcze bogatszy i bardziej urozmaicony. Znajdował się tu wymieniany wielokrotnie w źródłach ,,ogród przed łaźnią króla?.
Dzieje ogrodów królewskich na Wawelu w świetle źródeł historycznych
Integralną częścią renesansowej rezydencji Jagiellonów stały się ogrody urządzone przed jej wschodnią fasadą. Umożliwiały one bezpośredni kontakt z naturą, tak ceniony w epoce odrodzenia. Założone tarasowo na całym stoku wschodnim składały się z kilku obszarów powiązanych wzajemnie ze sobą i tworzących jedną całość. Były to: taras górny przy samej fasadzie między wieżami Jordanką i Duńską, tzw. Ogródek drugi na południe od Jordanki .Taras dolny na poziomie niższym oraz winnica na stoku południowo ? wschodnim.
Podstawą wiedzy o ogrodach wawelskich sprzed ponad 400 lat są źródła pisane: rachunki królewskie z w. XVI, dotyczące prac wykonanych w ogrodzie, inwentarze zamku (w. XVII ? XIX), ostatnio zaś wiele informacji uzyskano dzięki rozległym i wnikliwym badaniom archeologicznym. Z wymienionych materiałów dowiadujemy się o położeniu ogrodów, ich połączeniu z zamkiem i uprawianej w nich roślinności.
Pierwsze wzmianki o ogrodach pojawiają się w źródłach ok. r. 1540. Zakładano je więc po wzniesieniu wschodniego skrzydła zamku (1519 ? 1533) i po pożarze w r. 1536, w ramach akcji zagospodarowywania stoków. Na ogrody prowadziło wyjście z sieni przy schodach Poselskich. Wiodło ono na mały ganek przykryty daszkiem wspartym na dwu kolumnach, stąd bieg schodów przylegający do fasady i również zadaszony prowadził na górny taras ogrodowy, oddzielony od reszty stoków wysokim murem oporowym, wzniesionym na pozostałościach gotyckiego przedmurza. Było to miejsce kameralnego wypoczynku i uprawy, ale też pewnych funkcji gospodarczych. Taras ten był bowiem połączony z tzw. sienią studzienną (na poziomie pośrednim między piwnicami i parterem), gdzie pobierano wodę ze studni zamkowej. Ogródek założony w r. 1541 na tym terenie nosi w źródłach nazwę: hortus sub turri Jordanka (ogród pod wieżą Jordanką) lub hortus ante fontem (przed studnią). W czasie badań archeologicznych prowadzonych na tarasie górnym w latach 2000 ? 2001 odsłonięto układ ścieżek ceglanych, dzielących teren na grządki, tzw. kwatery o wymiarach 1,10 x 2,20. Jak wiadomo ze źródeł były one otoczone drewnianą obudową. Na rabatach tych uprawiano przede wszystkim zioła jak marzanka wonna, rozmaryn, bazylia i majeranek. W ogrodzie tym stały drewniane ławki oraz altana.
Z tarasu górnego droga wiodła wzdłuż muru miejskiego, łączącego Jordankę z bramą Grodzką, w dół na taras dolny, zwany później ,,sadem?. Był to obszar większy, sięgający początkowo, być może, aż do cieku wodnego u stóp wzgórza zw. Rudawką, a od połowy w. XVI do muru obronnego na stoku wschodnim. Program użytkowy tego terenu był jeszcze bogatszy i bardziej urozmaicony. Znajdował się tu wymieniany wielokrotnie w źródłach ,,ogród przed łaźnią króla?.
Opis i interpretacja obrazu "Czytająca list" Jana Vermeer'a
Opis i interpretacja obrazu "Czytająca list" Jana Vermeer'a “Czytająca list jest jednym z najwcześniejszych arcydzieł mistrza z Delft, w którym po raz pierwszy zawarł on w pełni wszystko to co decyduje o niepowtarzalnym klimacie jego sztuki, czyli umiejętności uwieczniania tych mome...Reklama i jej wpływ na człowieka
Reklama i jej wpływ na człowieka Na samym początku powinniśmy zadać sobie pytanie co to jest reklama. Po co została wymyślona? Dlaczego jest taka ważna i ma tak dużą siłę perswazji? Przed XX wiekiem swoiste pojęcie reklamy nie istniało. Jednak samo zjawisk...Polskie Państwo Podziemne- Struktura i działalnośc 1939- 1943
Polskie Państwo Podziemne- Struktura i działalnośc 1939- 1943 I. Struktura Polskie Państwo Podziemne, związane z rządem na emigracji, realizowało swe funkcje w trzech związanych ze sobą pionach- wojskowym (ZWZ, AK), cywilnym, tzn. administracyjnym (Delegatura Rządu na Kraj), po...Arche ( początki istoty u filozofów jońskich). Porównaj eudajmonizm różnych filozofów
Arche ( początki istoty u filozofów jońskich). Porównaj eudajmonizm różnych filozofów Arche ( początki istoty u filozofów jońskich) Anaksymander zaczął używać terminu początek" (arche). Był to wyraz potoczny, ale użyty przez filozofa zmienił swe potoczne znac...Historia regionalna - historia miasta Lubań Śląski
Historia regionalna - historia miasta Lubań Śląski Na zachód od rzeki Kwisy, aż po Nysę Łużycką rozciąga się ziemia, która przez długi okres dziejów należała do tzw. Milska. W przekazach XVII i XVIII wieku zaliczano ją do Górnych Łużyc. Tu w&#...Krótkie podsumowanie renesansu
Krótkie podsumowanie renesansu WPROWADZENIE DO ODRODZENIA Odrodzenie –reneissance Myśl humanistyczna, Włochy, XIV w. • odrodzenie starożytności • humanizm • reformacja Wystąpienie Lutra 1517 początkiem reformacji [sprzeciw wobec praktyk odpustowych; ...Oskarżenie Zenona Ziembiewicza
Oskarżenie Zenona Ziembiewicza Wysoki sądzie! szanowna ławo przysięgłych! zgromadzeni! Zebraliśmy się tu, by osądzić oskarżonego Zenona Ziembiewicza. Postaram się udowodnić ławie przysięgłych, jak i wysokiemu sądowi o winę oskarżonego. Moim...II wojna swiatowa i najważniejsze informacje
II wojna swiatowa i najważniejsze informacje Bilans wojny:wzielo w niej udzial 61 panstw ( w tmy walki na teremie 40 i obszarze 22mln km)powolano 110 mln ludzi w tym 50 mln zginelo ( wiekszosc to osoby cywilnej rozwoj techniki ( zwlaszcza lotniczej) Najbardziej wyniszczający konflikt w dziejach ludzkości. Wyniszcz...
studia
szko³a
streszczenie
notatka
¶ci±ga
referat
wypracowanie
biografia
opis
praca
dyplomowa
opracowania
test
liceum
matura
ksi±¿ka
