Estetyka
Estetyka
Krytyka władzy sądzenia Kanta Kant nie używał wyrazu ?estetyka? w tym znaczeniu; nazywał tę dyscyplinę ?krytyką władzy sądzenia? bo w XVIII w. ?sądzenie?, ?sąd? oznaczały specjalnie sąd smaku, ocenę estetyczną. Kant nie miał doświadczenia w sprawach artystycznych; ale brak ten zastąpił oczytaniem i systematyczną analizą zjawisk estetycznych.Korzystał z literatury estetycznej , umiał określić odrębny charakter sądów estetycznych i wydzielić ich zakres tak dokładnie jak nikt przed nim. cechy wyodrębniające upodobnienia estetyczne: 1.bezinteresowność- upodobanie estetyczne jest niezależne do realnego istnienia podobającego się przedmiotu, że podoba się samo jego wyobrażenie.Cecha ta stanowi podstawę oddzielania upodobania estetycznego od innego rodzaju upodobań, a także podstawę oddzielenia postawy estetycznej od postawy moralnej, dla której jest bardzo istotne, aby dobro było realizowane, a nie pozostawało w sferze wyobrażeń. 2.bezpojęciowość- Napawamy się bezpośrednim wyobrażeniem pięknej rzeczy, a nie pojęciem jakie o niej mamy.Ta cecha stanowi z kolei podstawę oddzielenia postawy estetycznej i poznawczej.Przedmiotem upodobania estetycznego jest nie cała rzecz, lecz tylko jej forma.W formie tedy jedynie leży piękno rzeczy.Ta cecha upodabniania estetycznego daje znów podstawę do oddzielenia go od upodabniania zmysłowego.rzeczy wywołują w nas szczególnie upodobanie estetyczne,wtedy gdy powodują upodobanie całego naszego umysłu. Nie wywoła upodobania estetycznego, ani samo wyobrażenie, ani sam sąd, ale ich łączne działanie.Dopiero wtedy wykwita w nas to szczególne uczucie zadowolenia, które zwiemy estetycznym.Nie jest ono ani prostym zadowoleniem zmysłów, ani prostym zadowoleniem myśli. Podoba się estetycznie to, co odpowiada całemu naszemu umysłowi; przedmioty estetyczne są to zatem przedmioty zbudowane odpowiednio do natury przedmiotu.Nie sposób ustanowić reguły, jakie przedmioty będą się podobać.Każdy trzeba sprawdzić oddzielnie, aby wydać sąd.3. powszechność-jest powszechnością bez reguły.Reguł estetycznych nie ma i wobec bezpojęciowości sądów estetycznych, być nie może.o słuszności swego sądu nikt nikogo przekonać nie może, a jednak sąd jego występuje z pretensją, aby był przez nich uznawany, w przeciwieństwie do upodobania czysto zmysłowego, który każdy traktuje jako uczucie osobiste, nie obowiązuje innych.Piękno- Jest tym, ?co podoba się ani przez wrażenia, ani przez pojęcia, lecz podoba się z subiektywną koniecznością, w sposób powszechny, pośredni i zupełnie bez interesowny?.istotne w estetyce Kanta było wyodrębnienie i określenie faktów estetycznych; było to jedno z ważnych posunięć Kanta w jego przedsięwzięciu zmierzającym do tego, by rozgraniczyć dziedziny rzeczywistości, by znaleźć władze umysłu zdolne je poznać, a przede wszystkim, by odszukać w ich poznaniu czynniki powszechne i konieczne.