"Mikołaja Doświadczyńskiego Przypadki" - pierwsza polska powieść nowożytna.
"Mikołaja Doświadczyńskiego Przypadki" - pierwsza polska powieść nowożytna.
Mianem pierwszej polskiej powieści nowożytnej określa się "Przypadki Mikołaja Doświadczyńskiego", której autorem był Ignacy Krasicki. Można powiedzieć, iż od powyższego utworu rozpoczyna się w Polsce rozwój tego gatunku.
Nowa powieść jest silnie osadzona w realiach społecznych, posiada cele dydaktyczne i wychowawcze oraz typowe cechy kompozycyjne, takie jak: fabuła, narrator, świat przedstawiony, następstwo zdarzeń, obecność opisów. Bohaterem tej pierwszej powieści jest Mikołaj Doświadczyński - prowincjonalny szlachcic opowiadający o swym wychowaniu, nauce i podróżach. Jego biografia jest doskonałym pretekstem do ukazania oblicza społeczeństwa, wyśmiania jego wad, a także do snucia różnorodnych koncepcji filozoficznych. Całość podporządkowana została tendencjom wychowawczym, a autor opowiadając kolejne wydarzenia jawi się nam przede wszystkim jako moralista.
W pierwszej części utworu Krasicki opisuje życie i obyczaje dworu szlacheckiego. Poznajemy dzieciństwo i młodość głównego bohatera - równocześnie autor krytykuje wychowanie dzieci, drwi z ciemnoty i zabobonów, pokazuje zgubny wpływ niedouczonych nauczycieli - cudzoziemców.
Opowiadając swe dzieje Doświadczyński relacjonuje sprawę, jaką miał w sądzie. Te sceny służą Krasickiemu jako pretekst do ukazania zepsucia moralnego, przekupstwa i prywaty w sądach. Barwne życie, jakie Mikołaj wiedzie potem w Paryżu, także opatrzone jest moralizatorskim komentarzem, wymierzonym w życie nad stan, pogoń za modą, wreszcie marnotrawstwo. Rozwiązły tryb życia zmusza bohatera do ucieczki przed wierzycielami.
Część druga ma charakter utopijny. Mikołaj Doświadczyński trafia na wyspę Nipu. Panuje tam niemal idealny, patrialchalny układ stosunków społecznych. Mieszkańcy żyją z rolnictwa, sprawiedliwie dzielą owoce swego trudu, nie znają takich zjawisk jak kłamstwo, zdrada, pochlebstwo czy kradzież. Praca jest dla nich wartością cenioną najwyżej. Pracują wszyscy i robią to chętnie, wysiłek jest dla nich źródłem zdrowia moralnego i fizycznego. Cechami charakterystycznymi dla wyspiarzy są także wzajemna miłość, sprawiedliwość i poszanowanie tradycji. Na wyspie tej bohater uczy się pracować, równocześnie obserwując zachowanie i prawa oparte na zasadzie równości wszystkich ludzi.
W części trzeciej bohater powraca do kraju. Tutaj poświęca się pracy na roli oraz pożytecznej działalności publicznej. Stara się ulżyć doli swych poddanych - zwalnia ich więc z pańszczyzny i wprowadza oczynszowanie. Początkowo jego sąsiedzi śmieją się z niego, z biegiem czasu dostrzegają jednak korzyści płynące z takiego stanu rzeczy, Doświadczyński ma bowiem najwyższe plony.
Pod wpływem życiowych doświadczeń bohater powieści zmienia się, dojrzewa i w niczym nie przypomina już dawnego fircyka. Dlatego też autor stawia go czytelnikowi za wzór.
Podsumowując, można powiedzieć, iż pierwsza polska powieść nowożytna jest utworem, który ma za zadanie uczyć, bawić i wychowywać. Stanowi połączenie elementów różnych typów prozy europejskiej: obyczajowo - satyrycznej, utopijnej i podróżniczej. Napisana przez Krasickiego w formie pamiętnika Mikołaja Doświadczyńskiego stanowi biografię ówczesnego przeciętnego szlachcica końca drugiej połowy XVIII w.
Mianem pierwszej polskiej powieści nowożytnej określa się "Przypadki Mikołaja Doświadczyńskiego", której autorem był Ignacy Krasicki. Można powiedzieć, iż od powyższego utworu rozpoczyna się w Polsce rozwój tego gatunku.
Nowa powieść jest silnie osadzona w realiach społecznych, posiada cele dydaktyczne i wychowawcze oraz typowe cechy kompozycyjne, takie jak: fabuła, narrator, świat przedstawiony, następstwo zdarzeń, obecność opisów. Bohaterem tej pierwszej powieści jest Mikołaj Doświadczyński - prowincjonalny szlachcic opowiadający o swym wychowaniu, nauce i podróżach. Jego biografia jest doskonałym pretekstem do ukazania oblicza społeczeństwa, wyśmiania jego wad, a także do snucia różnorodnych koncepcji filozoficznych. Całość podporządkowana została tendencjom wychowawczym, a autor opowiadając kolejne wydarzenia jawi się nam przede wszystkim jako moralista.
W pierwszej części utworu Krasicki opisuje życie i obyczaje dworu szlacheckiego. Poznajemy dzieciństwo i młodość głównego bohatera - równocześnie autor krytykuje wychowanie dzieci, drwi z ciemnoty i zabobonów, pokazuje zgubny wpływ niedouczonych nauczycieli - cudzoziemców.
Opowiadając swe dzieje Doświadczyński relacjonuje sprawę, jaką miał w sądzie. Te sceny służą Krasickiemu jako pretekst do ukazania zepsucia moralnego, przekupstwa i prywaty w sądach. Barwne życie, jakie Mikołaj wiedzie potem w Paryżu, także opatrzone jest moralizatorskim komentarzem, wymierzonym w życie nad stan, pogoń za modą, wreszcie marnotrawstwo. Rozwiązły tryb życia zmusza bohatera do ucieczki przed wierzycielami.
Część druga ma charakter utopijny. Mikołaj Doświadczyński trafia na wyspę Nipu. Panuje tam niemal idealny, patrialchalny układ stosunków społecznych. Mieszkańcy żyją z rolnictwa, sprawiedliwie dzielą owoce swego trudu, nie znają takich zjawisk jak kłamstwo, zdrada, pochlebstwo czy kradzież. Praca jest dla nich wartością cenioną najwyżej. Pracują wszyscy i robią to chętnie, wysiłek jest dla nich źródłem zdrowia moralnego i fizycznego. Cechami charakterystycznymi dla wyspiarzy są także wzajemna miłość, sprawiedliwość i poszanowanie tradycji. Na wyspie tej bohater uczy się pracować, równocześnie obserwując zachowanie i prawa oparte na zasadzie równości wszystkich ludzi.
W części trzeciej bohater powraca do kraju. Tutaj poświęca się pracy na roli oraz pożytecznej działalności publicznej. Stara się ulżyć doli swych poddanych - zwalnia ich więc z pańszczyzny i wprowadza oczynszowanie. Początkowo jego sąsiedzi śmieją się z niego, z biegiem czasu dostrzegają jednak korzyści płynące z takiego stanu rzeczy, Doświadczyński ma bowiem najwyższe plony.
Pod wpływem życiowych doświadczeń bohater powieści zmienia się, dojrzewa i w niczym nie przypomina już dawnego fircyka. Dlatego też autor stawia go czytelnikowi za wzór.
Podsumowując, można powiedzieć, iż pierwsza polska powieść nowożytna jest utworem, który ma za zadanie uczyć, bawić i wychowywać. Stanowi połączenie elementów różnych typów prozy europejskiej: obyczajowo - satyrycznej, utopijnej i podróżniczej. Napisana przez Krasickiego w formie pamiętnika Mikołaja Doświadczyńskiego stanowi biografię ówczesnego przeciętnego szlachcica końca drugiej połowy XVIII w.
Chemia ogólna i nieorganiczna - ściaga
Chemia ogólna i nieorganiczna - ściaga 1. TYPY REAKCJI CHEM.: Reakcja chem.- proces, w którym z jednego rodzaju cząst. – substratów, powstają cząst. Zwane produktami rekcji. Równanie reakcji – bilans ogólny reakcji chem. Ilość atomów poszczególnych pierw. po obu stronach równania ...Zasady dynamiki Newtona
Zasady dynamiki Newtona I zasada dynamiki Newtona (bezwładności). spoczynek ciała lub ruch jednostajny prostoliniowy Jeżeli na ciało nie działa żadna siła lub działające siły wzajemnie się równoważą (wypadkowa tych sił = 0), to ciało al...Własności materii - Ściaga
Własności materii - Ściaga Przykłady ruchu drgającego: kulka zawieszona na nitce, ciężarek zawieszony na sprężynie, kulka umieszczona w zagłębieniu, woda w rurce w kształcie litery U, obciążona probówka zanurzona w wodzie. Wielkości opisujące ruch d...Recenzja Szatana z VII klasy Kornela Makuszyńskiego.
Recenzja Szatana z VII klasy Kornela Makuszyńskiego. Powieść Szatan z siódmej klasy , która jest dziełem Kornela Makuszyńskiego, to opowieść przygodowo - detektywistyczna, opisująca wakacyjne przygody siedemnastoletniego chłopca, Adasia Cisowskiego, znanego w całej szk...Prawo rodzinne i opiekuńcze
Prawo rodzinne i opiekuńcze 1.Charakterystyka prawa opiekunczego i rodzinnego Prawo rodzinne opiera się na normach moralno-obyczajowych. Okresla obowiazki i prawa wynikajace ze stosunku władzy rodzicielskiej i opieki. Utrwala postawy i typy stosunkow pożądane z punktu widzenia zaakceptowanego p...Diagnoza w pracy społecznej
Diagnoza w pracy społecznej DIAGNOZA W PRACY SPOŁECZNEJ 1. Diagnoza psychopedagogiczna – ogólne założenia teoretyczne: pojęcie diagnozy DIAGNOZA to rozpoznanie na podstawie zebranych objawów i znanych ogólnych prawidłowości badanego złożonego stanu rzeczy przez pr...Tlen
Tlen TLEN Symbol chemiczny O od nazwy łacińskiej oxygenium, pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 8, masie atomowej 15,9994; należy do grupy tlenowców. Gaz bezbarwny bezwonny i bez smaku, słabo rozpuszczalny w wodzie (w temperaturze 20C 31 cm3 tlenu w 1 dm3 wody). Temperatura krzepnięcia -218,4C, ...Wpływ polityki fiskalnej i monetarnej na sytuację finansową przedsiębiorstwa
Wpływ polityki fiskalnej i monetarnej na sytuację finansową przedsiębiorstwa WSTĘP 1. Finansowanie przedsiębiorstw 1.1 Cele przedsiębiorstwa 1.2 Finansowanie przedsiębiorstwa 1.3 Zarządzanie finansami firmy 1.4 Uwarunkowanie zewnętrzne decyzji finansowych prze...
studia
szko³a
streszczenie
notatka
¶ci±ga
referat
wypracowanie
biografia
opis
praca
dyplomowa
opracowania
test
liceum
matura
ksi±¿ka
