Podstawowe rodzaje ryzyka w działalności banku
Podstawowe rodzaje ryzyka w działalności banku
Prowadzenie jakiejkolwiek działalności gospodarczej nieodłącznie jest
związane z podejmowaniem ryzyka w celu np. zwiększenia swoich zysków czy zdobycia nowych klientów. Szczególnym przypadkiem będą tu instytucje zaufania publicznego takie jak banki komercyjne, gdzie jest wiele możliwości wystąpienia negatywnych dla ich wyniku finansowego zdarzeń. Bank poprzez swoją działalność operacyjną nie tylko ryzykuje utratą zysków czy płynności finansowej, ale przede wszystkim zaufaniem swoich klientów, co jest przecież dla banku racją istnienia. W literaturze fachowej z zakresu bankowości można znaleźć co najmniej kilkadziesiąt różnorodnych klasyfikacji rodzajów ryzyka związanych
z działalnością banków. Każda z nich ma swoje wady i zalety, nie opracowano jednak jak dotąd jednolitego podziału ryzyk, co wynika ze złożoności roli banków w funkcjonowaniu współczesnych gospodarek, a także jednoczesnego, wzajemnego oddziaływania poszczególnych rodzajów zagrożeń na sytuację banku. Można jednak wyróżnić dwa zasadnicze obszary związane z ryzykiem:
- ryzyko w obszarze finansowym ? związane z charakterem działalności (np. ryzyko kredytowe, ryzyko walutowe, ryzyko płynności, ryzyko stóp procentowych, ryzyko wyniku, ryzyko rynkowe),
- ryzyko w obszarze techniczno-organizacyjnym ? związane z prowadzeniem działalności tzw. ryzyko operacyjne (np. ryzyko personalne, ryzyko związane
z organizacją pracy, ryzyko związane z zapleczem rzeczowo-technicznym, wyposażeniem itp.).
W związku ze złożonością zagadnienia w poniższej pracy przedstawiono podstawowe rodzaje ryzyka pojawiające się w działalności każdego banku głównie
w obszarze finansowym, ich charakter, przyczyny występowania oraz możliwości podjęcia działań, które dane zagrożenie mogą zmniejszyć.
Omówione zostaną poniższe zagadnienia:
1. Ryzyko kredytowe
2. Ryzyko płynności
3. Ryzyko stopy procentowej
4. Ryzyko walutowe
1. RYZYKO KREDYTOWE
Występowanie ryzyka w obrębie działalności kredytowej banku komercyjnego jest jej naturalną konsekwencją. Ryzyko związane jest z zagrożeniem osiągnięcia zaplanowanych zysków, gdy kredytobiorca nie dopełni warunków umowy nie spłacając kredytu w ustalonej wysokości, czy w ustalonym terminie. Ryzyko kredytowe obejmuje następujący zakres działalności banku:
- udzielone kredyty,
- przyznane, a nie pobrane kredyty,
- gwarancje i akcepty bankowe,
- akredytywy,
- lokaty międzybankowe,
- instrumenty rynku kapitałowego (operacje dewizowe, transakcje futures, transakcje swap, akcje, obligacje, bony skarbowe).
Przedstawiony powyżej podział wyraźnie pokazuje, iż produkty oraz działania banku, które mogą stwarzać ryzyko kredytowe umiejscowione są w różnych departamentach
i komórkach organizacyjnych banku, w związku z tym można spotkać się z kilkoma klasyfikacjami ryzyka kredytowego.