Przedsiębiorstwa państwowe.
Przedsiębiorstwa państwowe.
Przedsiębiorstwo państwowe - jest samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się podmiotem gospodarczym posiadającym osobowość prawną. Jako samodzielna jednostka przedsiebiorstwo państwowe jest wyodrębnione zarówno organizacyjnym, ekonomicznym, jak i prawnym.
Przedsiębiorstwa państwowe mogą być tworzone jako :
a) przedsiębiorstwa działające na zasadach ogólnych
b) przedsiębiorstwa użyteczności publicznej.
Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej mają przede wszystkim na celu bieżące i nie przerwane zaspokajanie potrzeb ludności w szczególności przedsiębiorstwa te mają na celu produkcje lub świadczenie usług w zakresie:
a) inżynierii sanitarnej
b) komunikacji miejskiej
c) zaopatrzenia ludności w energie gazową, elektryczną i cieplną
d) zarządu państwowymi zasobami lokalowymi
e) zarządu państwowymi terenami zielonymi
f) zarządu uzdrowiskami
g) usług kulturalnych
Osobowość prawna zapewnia przedsiębiorstwu możność samodzielnego działania, jako osoba prawna przedsiębiorstwo państwowe może dokonywać czynności w zakresie prawa cywilnego, a więc samodzielnie nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, kierując się własnym interesem i podejmując własne decyzje. jednocześnie przedsiębiorstwo samo ponosi odpowiedzialność za swoje zobowiązania.
Zasadniczym aktem prawnym regulującym tryb tworzenia, likwidacji oraz organizację i działalność przedsiębiorstw państwowych jest ustawa o przedsiębiorstwach państwowych z 1981 r. (wielokrotnie nowelizowana). Związana z tą ustawą jest, uchwalona jednocześnie, ustawa o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego.
Przedsiębiorstwa państwowe mogą być tworzone przez naczelne, centralne lub terenowe organy administracji państwowej oraz przez NBP i banki państwowe. Organy, które tworzą przedsiębiorstwo, nazywane są organami założycielskimi.
Utworzenie przedsiębiorstwa państwowego następuje w wyniku wydania aktu administracyjnego, jaki jest akt o utworzeniu przedsiębiorstwa. Wydanie takiego aktu poprzedzone jest postępowaniem przygotowawczym, które ma na celu zbadanie i oceną potrzeby oraz warunków utworzenia przedsiębiorstwa.
Mimo, że przedsiębiorstwa państwowe tworzone są w drodze aktu administracyjnego, swój byt prawny rozpoczynają dopiero z chwilą zarejestrowania, z tą bowiem chwilą stają się dopiero osobą prawną.
Organami przedsiębiorstwa państwowego są:
- ogólne zebranie pracowników (delegatów)
- rada pracownicza
- dyrektor przedsiębiorstwa
Organami rejestrującymi są sądy.
Ogólne zebranie pracowników przedsiębiorstwa jest formą bezpośredniego uczestnictwa załogi w zarządzaniu przedsiębiorstwem. W przedsiębiorstwach większych funkcje ogólnego zebrania pełni zebranie wybranych delegatów.
Ogólne zebranie ma prawo wyrażania opinii we wszystkich sprawach dotyczących przedsiębiorstwa. Ma ono również wiele kompetencji stanowiących o istotnych sprawach przedsiębiorstwa.