Rodzina kazirodcza

Rodzina kazirodcza


1. Definicje kazirodztwa i wykorzystywania seksualnego dzieci.

A/ Kazirodztwo:

Utrzymywanie stosunków seksualnych między członkami rodziny; seksualna aktywność pomiędzy członkami rodziny.

B/ Wykorzystywanie seksualne dzieci (wg WHO):

Włączenie dziecka w aktywność seksualną, której nie jest ono w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nie świadomej zgody lub/i na którą nie jest dojrzałe rozwojowo i nie może zgodzić się w ważny prawnie sposób lub/i która jest niezgodna z normami prawnymi lub obyczajowymi danego społeczeństwa. Z wykorzystaniem seksualnym mamy doczynienia, gdy taka aktywność wystąpi miedzy dzieckiem a dorosłym lub dzieckiem a innym dzieckiem; jeżeli te osoby ze względu na wiek bądź poziom rozwoju pozostają w relacji opieki, zależności i władzy. Celem tego typu aktywności jest zaspokajanie potrzeb innej osoby.

2. Geneza kazirodczego wykorzystywania dzieci.

1/ Model podmiotowy:

Źródeł upatruje w zaburzeniach rozwoju sprawcy. Odpowiedzialności szukają w sprawcy i interwencja koncentruje się na sprawcy. Wyróżniamy 2 rodzaje:

A/ Koncepcja biologiczna: koncentruje się na zaburzeniach w układzie chromosomalnym, endokrynnym, zaburzenia centralnego układu nerwowego, nadmiar testosteronu i androgenów (uwarunkowania somatyczne i chemiczne w organizmie).

B/ Koncepcja psychologiczna: można wyróżnić w niej 2 rodzaje:

? Teoria relacji z obiektem: zwraca uwagę na różnice w relacjach matki z chłopcem (zaburzenia powstają wtedy, gdy jest zbyt ścisły i cielesny kontakt z matką w okresie dzieciństwa) i matki z dziewczynką (następuje odtrącenie, agresywny wzorzec ze strony matki; doświadczanie bycia ofiarą).

? Teoria uczenia się: składają się na nie 3 rodzaje:

a) Uczenie się uczestniczące: jestem w dzieciństwie ofiarą przemocy, w życiu dorosłym mogę stać się sprawcą.

b) Uczenie się przez obserwacje: nie jestem ofiarą przemocy, ale jestem świadkiem wykorzystywania seksualnego mojej siostry przez ojca; mogę w przyszłości reprezentować tego typu zachowania.

c) Symboliczne modelowanie: efekt fantazji w innym świecie, fantazjowania są skutkiem wczesnych doświadczeń, z czasem samo fantazjowanie nie wystarcza i następuje rozładowanie napięcia.

2/ Model społeczny:

Odpowiedzialne jest społeczeństwo. Występują 3 orientacje w badaniach:

A/ Modele funkcjonalne: koncentrują się na wskazywaniu jako przyczyn ważnych społecznie celów np. przetrwania grupy, określonej misji religijnej, utrzymaniu statusu materialnego.

B/ Teorie chaosu: Załamanie się wielu systemów normatywnych, przestają się liczyć wszelkie normy.

C/ Wyjaśnienia feministyczne: kazirodcze wykorzystywanie dzieci dotyczy głównie dziewcząt i jest to brak efektów równości płci.

3/ Model zintegrowany: łączą elementy modeli podmiotowych i modeli społecznych. Wskakują na zaburzenia rozwoju systemów społecznych oraz uczestników systemów społecznych. Odpowiedzialność jest rozproszona. Interwencja powinna być indywidualna i systemowa. Można wyróżnić 2 kierunki badań:

A/ 4-czynnikowy model wyjaśnienia pedofilii:

? Kongruencja emocjonalna: wskazuje na to, że dorosły doświadcza siebie na sposób dziecięcy, jest niedojrzały emocjonalnie, jego potrzeby są dziecięce.

? Reagowanie podnieceniem na dziecko: czynnik czysto biologiczny.

? Zablokowanie wobec dorosłych: Lęk kastracyjny, mężczyzna boi się kobiety jako obiektu seksualnego, jest to sprawca regresywny dążący do czynności opiekuńczych dzieci, boi się ośmieszenia ze strony kobiety.

? Odblokowanie: występują zaburzenia mechanizmów kontroli zachowań spowodowane różnymi czynnikami.

B/ Podejście rozwojowo-systemowe do rodziny: rodzina jest systemem. W przypadku zaburzenia jednej struktury zmieniają się kolejne struktury. Dochodzi do zaburzeń całego systemu.

3. Cechy rodziny kazirodczej.

? znaczna przewaga autorytetu jednego rodzica nad drugim

? niejasność pełnionych ról w rodzinie i rozmycie granic

? wysoki poziom napięć w rodzinie

? ambiwalentny obraz rodzica dominującego

? tworzenie się koalicji ofiara-sprawca

? izolacja

? konwencjonalność

4. Modele rodzin kazirodczych.

A/ Model rodziny ze sprawcą regresywnym.

Ojciec:

? odbierany jako łagodny, nie agresywny i empatyczny.

? lęk przed dój rżała kobietą, agresją i separacją.

? trudności z zaspakajaniem własnych potrzeb lub z utworzeniem dojrzałej więzi

? szuka żony w nadziei otrzymania ochrony, opieki i miłości

? w założeniu rodziny upatruje szansę na samodzielność

? w związku podporządkowuje się kobiecie.

Matka:

? na zewnątrz - stanowcza i dominująca

? nie akceptuje własnej kobiecości, jest niedojrzała seksualnie,

? potrzebę seksualną wykorzystuje dla związania ze sobą mężczyzny

? jej opieka nad mężem może mieć charakter kompulsywnej kontroli, z cechami agresji i wrogości

Cechy wykorzystania: dziecko nie jest obiektem preferowanym, ale stwarza wyższy poziom bezpieczeństwa, ofiarami są głównie dzieci młodsze (nie zdradzające objawów zbliżającego się pokwitania), rzadko akty z przemocą fizyczną, kontakty seksualne ekstragenitalne, często z dotykiem części genitalnych dziecka lub sprawcy. Mogą przypominać dziecku zabawę, odbywać się w trakcie czynności pielęgnacyjnych.

B/ Model rodziny z psychopatycznym sprawcą.

Matka:

? brak zdolności do samostanowienia,

? nie potrafi jasno formułować potrzeb i domagać się ich zaspokojenia,

? nie ma rozeznania w swojej seksualności,

? uległa i podporządkowana mężczyźnie.

Ojciec

? niskie poczucie własnej wartości, nierealistyczna samoocena,

? regulowanie poczucia wartości przez dewaluowanie innych, kontrolę i agresję,

? seksualność niedojrzała, nastawiona na ciągłe potwierdzanie własnej doskonałości, nieograniczonych możliwości i nieograniczonej władzy,

? w kontaktach seksualnych nie przejawia empatii, zdolności do uczenia się, nie odczuwa lęku,

? w związku z partnerką przyjmuj e pozycję osoby dominującej i rządzącej.

Cechy wykorzystania: dziecko jest obiektem zastępczego zaspakajania potrzeb wylądowania agresji, eksploracji, zwykle kontakt fizyczny (intra- i ekstragenitalny), może zawierać elementy przemocy, ślady działania sprawcy mają wyraźny charakter (ślady nasienia, uszkodzenia dala, infekcje, ciąża).

C/ Model rodziny z dominującym dzieckiem.

Matka i ojciec:

? niedojrzałość emocjonalna i seksualna

? niewielkie umiejętności społeczne

? mogą to być osoby o obniżonych możliwościach intelektualnych (upośledzenie) lub emocjonalnych (zależność),

? w niskim stopniu gotowi do samodzielnego funkcjonowania,

? koncentruj ą się na potrzebie seksualnej i sposobach jej zaspakajania

Cechy wykorzystania: otwarta seksualizacja życia rodzinnego; ofiarą najczęściej najstarsza córka, gdy wkracza w okres pokwitania; córka w roli partnerki seksualnej ojca, oraz osoby doroślej kierującej życiem wszystkich członków rodziny.

D/ Model rodziny promiskuitycznej:

Matka i ojciec:

? głębokie zaburzenia: osobowości (osobowość dyssocjalna, borderline, paranoiczna), psychozy, upośledzenie umysłowe,

? wysoki poziom dezorganizacji osobowości i dezadaptacyjności zachowań.

? przemoc, przestępczość, znęcanie się nad dziećmi i brak opieki w wywiadach rodzinnych partnerów - negatywny wpływ na wykonywanie ról partnerskich i rodzicielskich.

Cechy wykorzystania tematyka seksualna dominuje w rodzinie, różni sprawcy wewnątrz- i spoza rodziny, kontakty seksualne w rodzinie chaotyczne, często z wysokim poziomem agresji.

5. Modele działania matek sprawców.

A/ Nauczycielka miłości:

? najczęściej nie matki biologiczne,

? ofiarą nastoletni chłopak,

? działanie jako eksperyment, który nieletni partner przyjmuje z radością i wdzięcznością,

? brak agresji i przymusu fizycznego, dyskutowanie z chłopcami ich potrzeb oraz pomoc w rozładowaniu napięcia seksualnego,

? wiązanie ofiar ze sobą poprzez wspólną tajemnicę i umożliwienie ekspresji seksualnej.

B/ Agresywna ofiara:

? ofiarą małe dziecko

? dziecko obiektem przeniesionej agresji,

? rozwijająca się seksualność małego dziecka czynnikiem stymulującym -reagowanie pobudzeniem na niedojrzały obiekt, dążenie do wyładowania agresji,

? długotrwały i wieloraki charakter wykorzystania, połączenie z maltretowaniem fizycznym i zaniedbywaniem dziecka.

C/ Wspólniczka mężczyzny:

? zawsze działa pod naciskiem mężczyzny i w jego obecności, czasem próbuje zaniechać działania,

? ofiarami dzieci w różnym wieku,

? brak pobudzenia seksualnego, działanie wyraźnie z motywów poza seksualnych.

? czynności seksualne mają charakter instrumentalny, są sposobem zaspakajania innych, istotnych dla kobiety potrzeb (bezpieczeństwa, emocjonalnych).

6. Cechy sprawstwa matek:

? sprawstwo włączone specyficzną, bliską relację matka-dziecko,

? rzadsze stosowanie siły i przemocy,

? nakłanianie ofiary do uległości za pomocą perswazji i nagród,

? częściej - poza seksualna motywacja wykorzystywania dziecka,

? częściej - współsprawstwo (wspólnie z mężczyzną),

? częściej - charakter epizodyczny wykorzystań.