Troska o losy ojczyzny w twórczości Jana Kochanowskiego i ks. Piotra Skargi
  • bullet
  • Rejestracja
  • bullet
Artykuły: Troska o...

Nawigacja

Troska o losy ojczyzny w twórczości Jana Kochanowskiego i ks. Piotra Skargi



Troska o losy ojczyzny w twórczości Jana Kochanowskiego i ks. Piotra Skargi




TROSKA O LOSY OJCZYZNY W TWÓRCZOŚCI PISARZY RENESANSOWYCH



Wiek XVI był dla Polski okresem rozkwitu. Wielkie dochody z handlu zbożem powodowały, że feudałowie bardzo szybko się bogacili. Powiększając swój majątek, zdobywali coraz większe wpływy i władzę. Elekcja stwarzała im doskonałe warunki do zdobywania dla siebie przywilejów i immunitetów. Wśród szlachty panowała prywata, obojętność wobec spraw państwa, chęć zdobywania bogactw i majątków. Sytuacja taka powodowała powstawanie pęknięć i rys w strukturze Rzeczypospolitej.



Pisarze i poeci zaczęli dostrzegać powagę sytuacji. Wiedzieli oni, że przywary szlachty mogą doprowadzić do głębokiego kryzysu państwa. Wtedy też zaczęły powstawać utwory nawołujące do zerwania z prywatą, znieczulicą. Troski o losy ojczyzny były widoczne w twórczości tak wielkich poetów jak Jan Kochanowski czy ks. Piotr Skarga.

Widząc aktualną sytuację kraju i sięgając w jego przyszłość, w swoich utworach, skierowanych do rządzących, przedstawiali swoje wizje państwa, ukazywali jak ono wygląda, a jak wyglądać powinno.

Troska o losy państwa wyrażała się w zainteresowaniu polityką wewnętrzną. W utworach pisarze wytykali wady szlachcie, zarzucając jej obecną, realną sytuację w kraju. Aby zapobiec kryzysowi państwa, apelowali do magnackiego sumienia poprzez nawiązania do Biblii, widoczne w twórczości ks. Piotra Skargi i mitologii jak uczyni to Jan Kochanowski.

W swoich dziełach przestrzegali, że taka postawa wobec spraw państwa może zakończyć się jego upadkiem.



Przykładem takiej przestrogi jest Odprawa posłów greckich. Konflikt ukazany w dramacie oraz przewidywanie katastrofy grożącej Troi można odbierać jako alegorię do XVI wiecznej Rzeczpospolitej. O tym, że dramat ten mógł być skierowany do Rzeczpospolitej świadczy szereg polskich realiów, występujących w utworze: jak nazwy godności, sposób przeprowadzenia narady itp. Łatwo wtedy zrozumieć, że Kochanowski pragnie przestrzec współczesnych mu rodaków przed błędami politycznym. Postać Priama możemy odebrać jako słabego monarchę, osłabionego wewnętrznymi sporami, który jest uległy wobec decyzji rady. Takim władcą był także ówczesny król polski Zygmunt August, słaby monarcha, którego zdanie było zależne od decyzji sejmu. Autor ubolewa także nad zachowaniem młodzieży, która w przyszłości będzie odpowiedzialna za losy swojej Ojczyzny. Poeta na przykładzie Troi pokazał, że państwo może upaść nie tylko na skutek najazdu wroga, lecz do katastrofy przyczynić się mogą sami obywatele.



Kolejnym przejawem zainteresowania Kochanowskiego sprawami Rzeczpospolitej jest Pieśń o spustoszeniu Podola. Podmiot liryczny przedstawia sytuacje w jakiej znaleźli się Polacy po klęsce jaką odnieśli .w wojnie z Tatarami. Wyraża swą rozpacz z powodu spustoszenia ziemi padolskiej i pohańbienia tych, którzy dostali się w ręce pogan. Poeta stwierdza, że czas, aby zebrać siły i stanąć do walki, trzeba jednak, aby szlachta porzuciła swoje biesiady i wygody, i wyruszyła do boju oraz aby nie szczędziła funduszy na wojsko zaciężne. Kochanowski wytyka rodakom ich krótkowzroczność i brak troski o losy ojczyzny.

O obywatelskiej postawie Jana Kochanowskiego świadczyć może, także pieśń XII, w której poeta wyraża myśl, że najdoskonalszym przejawem cnoty jest patriotyzm, wierność krajowi i poświęcenie dla niego własnych interesów, jak pisał Kochanowski:

"A jeśli komu droga otwarta do nieba,

tym co służą Ojczyźnie"



Natomiast w twórczości Piotra Skargi zainteresowanie losami Ojczyzny widoczne jest w Kazaniu o miłości ku ojczyźnie. Poeta porównuje Polskę do tonącego okrętu, nawołując do jego ratowania, gdyż idzie on na dno, to samo czeka ludzi i ich majątek, jeśli okręt zatonie. Jeśli zaś nie zatonie, przetrwa także Ojczyzna. Głupimi nazywał tych którzy zamiast wylewać wodę z tonącego okrętu zajmuje się rozbudową swego majątku. Poeta przyrównuje także Polskę do matki , która nas urodziła, wychowała, żywiła, dała schronienie, pieniądze i szczęście dlatego należy się jej nasza miłość i szacunek. W tych wspaniałych porównaniach, uderzających w nasze sumienie Skarga zaprezentował idealną postawę patriotyczną.



Troska o Ojczyznę przejawia się właśnie w taki sposób. Pisarze wytykają rodakom ich wady, błędy. Nawołują do zmiany przyzwyczajeń, przestrzegają przed zbliżającym się upadkiem, każą wyciągnąć wnioski z wydarzeń, które miały miejsce w przeszłości. Dają ponadto gotowe rozwiązania ówczesnych problemów. Jednak nikt z rządzących nie przejął się wtedy nimi. Mimo niewątpliwej słuszności wypowiedzi renesansowych twórców, nie zyskali oni wielkiego posłuchu wśród sobie współczesnych. Ówcześni Polacy lekceważyli przestrogi pisarzy. Z biegiem czasu sprawdziła się, niestety, smutna przepowiednia Jana Kochanowskiego, który pisał:

"Cieszy mię ten rym: Polak mądr po szkodzie:

Lecz jeśli prawda i z tego nas zbodzie,

Nową przypowieść Polak sobie kupi,

Że i przed szkodą, i po szkodzie głupi"

Skutkiem krotkowzroczności były brzemienne w skutkach wydarzenia, okupacja Polski , czego skutikem było zniknięcie na 123 lata z mapy Europy naszego rodzimego kraju .






Przyk³adowe prace

Żylaki podudzia

Żylaki podudzia Żylaki podudzia Żylaki są to rozszerzenia żył w postaci wężowatych sznurów lub kłębów, często z balonowatymi uwypukleniami. Żyły wykazują zmiany wsteczne, zapalne i bliznowate. Zastawki we wnętrzu żył nie są w sta...

Czynniki kształtujące klimat w Polsce

Czynniki kształtujące klimat w Polsce Oto najważniejsze czynniki kształtujące klimat w Polsce: ? Położenie w strefie umiarkowanej półkuli północnej- przeważają wiatry związane z cyrkulacją niżową (cyklonową); ? Morza oblewające kontynent ...

Leki przeciwbólowe

Leki przeciwbólowe Ból- przyjaciel czy wróg? Każdy człowiek wie, czym jest ból. Towarzyszy on nam od wczesnego dzieciństwa aż do śmierci, jest jedną z najczęściej występujących dolegliwości. Odczucie bólu ma złożony, wielowymiarowy i subiektywny charakter; to ni...

Kto ma rację - Kreon czy Antygona?

Kto ma rację - Kreon czy Antygona? W dramacie Sofoklesa p.t. Antygona dochodzi do konfliktu między Antygoną, a jej wujkiem. Spór toczy się o ciało Polinejkesa, które król chciał pozostawić w miejscu śmierci mężczyzny. Miała to być kara za to, że brat Eteo...

Nikiel

Nikiel ? Nazwa łacińska – niccolum ? Nazwa angielska – nickel ? Symbol – Ni ? Liczba atomowa - 28 Nikiel odkrył w 1751 roku Axel Cronstedt. W średniowieczu nie rozróżniano rudy niklu (arsenku niklu) od bardzo poszukiwanej rudy miedzi. Fałszywą rudę gw...

Religia

Religia W referacie tym określe, czym jest religia, i omówię kilka jej form. Zastanowimy się nad związkiem między religią i zmianą społeczną oraz nad sposobem organizacji religii. Opisze. my krótko kilka głównych systemów wiary. DEFINICJA RELIGII Ponieważ...

Kazimierz Wielki

Kazimierz Wielki Kazimierz Wielki 1333 – tron, musiał uregulować stosunki z Janem Luksemburczykiem i Krzyżakami. Na dwóch kolejnych zjazdach w Wyszehradzie w 1335 i 1339 doszło do kompromisu: a) król czeski za poważną sumę pieniędzy zrzekł się prawa do korony pols...

Pośmiertne życie romantyzmu.

Pośmiertne życie romantyzmu. Pośmiertne życie romantyzmu Romantyzm to zarówno nazwa epoki historycznoliterackiej czy kulturowej, jak i prądu charakteryzującego się określonymi cechami stylistycznymi oraz ideowymi. W Polsce przypada on na lata 1822-1863, a w europie miedzy latami 90 ...

Zobacz wszystkie

Nawigacja

Tagi

studia szko³a streszczenie notatka ¶ci±ga referat wypracowanie biografia opis praca dyplomowa opracowania test liceum matura ksi±¿ka

Prawa

Do g?ry