Właściwości niektóych pierwiastków chemicznych
Właściwości niektóych pierwiastków chemicznych
Azot (N, nitrogenium), pierwiastek chemiczny należący do grupy V A w układzie okresowym, liczba atomowa 7, masa atomowa 14,01. Azot jest gazem dwuatomowym (atomy azotu połączone wiązaniem potrójnym), bezbarwnym i bezwonnym, o gęstości 1,2506 g/dm3, temperatura krytyczna -147,0 oC i ciśnienie krytyczne - 33,5 atmosfery.
Azot otrzymuje się przez destylację frakcjonowaną ciekłego powietrza oraz spalanie metanu w powietrzu (dla celów technicznych) albo rozkład azotynu amonowego bądź azydku sodowego (dla celów laboratoryjnych).
Azot jest głównym składnikiem atmosfery. Pod wpływem promieniowania kosmicznego z izotopu azotu 14N powstaje promieniotwórczy izotop węgla, wykorzystywany w metodzie datowania 14C. Najbardziej rozpowszechnionym minerałem zawierającym azot jest azotan sodowy (tzw. saletra chilijska).
Azot jest składnikiem aminokwasów i białek. Krąży w środowisku w tzw. cyklu azotowym. W związkach chemicznych azot przyjmuje stopnie utlenienia -3, +1, +2, +3, +5. W normalnych warunkach jest bierny chemicznie, w podwyższonej temperaturze wchodzi w reakcje z niektórymi metalami (dając azotki, np. AlN, Mg3N2 Li3N), wodorem (amoniak), węglikiem wapniowym, borem (BN), krzemem (Si3N4).
Podczas wyładowań elektrycznych w azocie powstaje tzw. azot aktywny, łatwo reagujący z siarką, jodem, fosforem, arsenem, wieloma metalami, a także węglowodorami. Znanych jest pięć tlenków tworzonych przez azot: podtlenek N2O (gaz bezbarwny, nietrujący, podtrzymuje spalanie), tlenek NO (gaz o cząsteczkach paramagnetycznych, bardzo reaktywny (grupa nitrozylowa), trójtlenek dwuazotu N2O3 (niebieska ciecz poniżej temperatury -10 oC, nietrwały powyżej tej temperatury), dwutlenek NO2 (czerwonobrunatny gaz o gryzącym zapachu, silnie trujący), czterotlenek dwuazotu N2O4 (bezbarwny gaz, produkt dimeryzacji dwutlenku), pięciotlenek dwuazotu N2O5 (ciała stałe, krystaliczne, bezwodnik kwasu azotowego). Inne ważne związki azotu: azotyny, azotany, azydki, chlorek amonowy, hydrazyna, hydroksyloamina, karbamid, siarczan amonowy, węglan amonowy.
Azot jest surowcem wyjściowym do produkcji amoniaku, kwasu azotowego, nawozów sztucznych. Stosowany jest również jako gaz ochronny w procesach przemysłowych i laboratoryjnych oraz do napełniania żarówek. Azot ciekły znajduje zastosowanie w kriogenice.
Siarka, S, sulphur, pierwiastek chemiczny należący do grupy VI A w układzie okresowym, liczba atomowa 16, masa atomowa 32,07. Znanych jest 16 izotopów siarki, w tym 4 stabilne. Siarka występuje w przyrodzie w postaci rodzimej, w gazach wulkanicznych oraz w minerałach: galenie PbS (galena), blendzie ZnS (blenda cynkowa), pirycie FeS2 (piryt), pirycie miedzionośnym Cu2SFe2S3, gipsie CaSO42H2O (gips), anhydrycie CaSO4 (anhydryt).
Jest składnikiem aminokwasów cysteiny i metioniny, peptydów, białek, niektórych witamin i wielu innych substancji organicznych. Na skalę techniczną siarkę otrzymuje się ze złóż rodzimych metodą wytapiania gorącą parą wodną, metodami flotacyjnymi z rud lub przez odzysk z siarkowodoru.
Siarka jest ciałem stałym, niemetalem, tworzy odmiany alotropowe, spośród których do ważniejszych należą:
1) siarka rombowa (siarka a, Sa), żółta substancja krystaliczna, rozpuszczalna w CS2, składa się z cząsteczek pierścieniowych ośmioatomowych (S8, oktasiarka).
2) siarka jednoskośna (siarka b, Sb), jasnożółta substancja krystaliczna, otrzymywana z Sa w temperaturze 95,5C, również zbudowana z oktasiarki i rozpuszczalna w CS2.
3) siarka żółta, ruchliwa ciecz składająca się z oktasiarki i ośmioatomowych łańcuchów, istnieje w zakresie temperatur 119-160C.
4) katena-polisiarka (siarka m, Sm), gęsta, lepka ciecz barwy czerwonobrunatnej, zbudowana z długich spiralnych łańcuchów, osiągająca najwyższą lepkość przy temperaturze ok. 200C.
5) siarka plastyczna, zbudowana głównie z Sm, powstaje wskutek jej oziębienia w wodzie, jest ciągliwa.
6) siarka bezpostaciowa (kwiat siarczany), subtelny jasnożółty proszek otrzymywany przez kondensację par siarki, trudno rozpuszczalny w rozpuszczalnikach organicznych, powoli przechodzi w formę krystaliczną.
Gęstość Sa 2,07 g/cm3, temperatura topnienia 112,8C. W związkach chemicznych siarka przyjmuje -1, -2, +2, +4 i +6 stopień utlenienia. Reakcje (w nawiasach podano produkty): siarka łączy się z fluorem już w temperaturze pokojowej (SF6), reaguje na gorąco z tlenem (SO2), chlorem (SCl2, SCl4), kwasem azotowym (H2SO4), alkaliami (Na2Sn). Silniej ogrzana ulega działaniu wodoru (H2S), pary wodnej (SO2, H2SO4), stężonego kwasu siarkowego (SO2).
Siarka wchodzi w reakcje z metalami (Na2S, HgS, FeS, CuS), niemetalami (P4S5, CS2), rozpuszcza się w roztworach zawierających jony S2- tworząc polianiony. Reaguje również z wieloma związkami organicznymi (np. z olefinami). Do ważniejszych związków siarki należą również: S2O, SO3, liczne kwasy siarkowe, BaSO4, Na2S2O3, SOCl2, SO2Cl2.
Krzem, (Si, silicium), pierwiastek chemiczny należący do grupy IV A (węglowce) w układzie okresowym, liczba atomowa 14, masa atomowa 28,09. Tworzy 3 trwałe izotopy. W przyrodzie występuje jedynie w postaci związków, bardzo licznych i obficie występujących.
Jest szarym, twardym i kruchym ciałem stałym o strukturze typu diamentu, niemetalem (półmetalem, o własnościach półprzewodnikowych) o temperaturze topnienia 1417C i gęstości 2,33 g/cm3. Otrzymywany przez redukcję krzemionki magnezem lub glinem, albo przez prażenie węgla, krzemionki i żelaza.
W związkach z reguły czterowartościowy, najważniejsze z nich to: dwutlenek krzemu SiO2 (krzemionka), kwasy krzemowe i ich sole - krzemiany i glinokrzemiany, połączenia z wodorem (krzemowodory czyli silany SinH2n+2) oraz z wodorem i tlenem (siloksany), związki z metalami (krzemki), związki fluorokrzemowe oraz karborund SiC.
Zastosowania krzemu i jego związków są bardzo rozległe: podstawowe surowce w przemyśle szklarskim, ceramicznym, materiałów budowlanych, produkcja półprzewodników (tranzystory i układy scalone, procesory), smary silikonowe, to tylko niektóre z zastosowań.
Siarka znajduje zastosowanie w produkcji kwasu siarkowego, celulozy, w wulkanizacji kauczuku, produkcji barwników, tworzyw sztucznych, pestycydów, leków, środków dezynfekcyjnych. Światowa produkcja siarki wynosi 49 mln t (1994).
Zasoby siarki rodzimej w Polsce szacuje się na 747 mln t ogółem (1994), w tym zagospodarowane na 410 mln t. Eksport wynosi 1813,5 tys. t rocznie (1994). Do największych producentów siarki zalicza się: USA (19,1% produkcji światowej w 1994), Kanadę (14,6%), Chiny (10%) oraz Polskę (6%). W produkcji siarki rodzimej Polska zajmuje pierwsze miejsce (35,3% światowej produkcji w 1994), m.in. przed USA (28,1%) i Meksykiem (9,6%) - największe złoża znajdują się w rejonie Tarnobrzega, Jeziórka i Grzybowa.
Węgiel, C, carboneum, pierwiastek chemiczny należący do grupy IV A w układzie okresowym, liczba atomowa 6, masa atomowa 12,0. Znanych jest 12 izotopów węgla, w tym 2 trwałe. W przyrodzie występuje w stanie wolnym, ponadto w licznych związkach chemicznych w organizmach roślinnych i zwierzęcych, węglach kopalnych, ropie naftowej, gazie ziemnym, minerałach, atmosferze (atmosfera ziemska).
Tworzy odmiany alotropowe: diament, grafit, fullereny, węgiel bezpostaciowy (sadza, węgiel aktywny). Jest typowym niemetalem.
Temperatura topnienia powyżej 3550C. W związkach chemicznych na -4, +2 i +4 stopniu utlenienia. W temperaturze pokojowej łączy się z fluorem (CF4). Silnie ogrzany reaguje z tlenem (CO2), siarką (CS2), wodorem, parą wodną, metalami.
Jest odporny na działanie kwasu solnego i fluorowodoru, z azotem reaguje podczas wyładowań elektrycznych ((CN)2).
Do najważniejszych związków węgla należą: czterochlorek węgla, freony, fosgen, dwusiarczek węgla, dwutlenek węgla, tlenek węgla, woda sodowa, sekwikarbonat, wodorotlenek sodu, węglan sodu, cyjanki, izocyjaniany, węglowodory, związki międzywęzłowe.
Jest źródłem energii w przemyśle, środkiem redukującym stosowanym przy otrzymywaniu niektórych metali. Izotop 14C jest wskaźnikiem promieniotwórczym. Liczne zastosowania mają organiczne związki węgla, np. polimery.
Azot (N, nitrogenium), pierwiastek chemiczny należący do grupy V A w układzie okresowym, liczba atomowa 7, masa atomowa 14,01. Azot jest gazem dwuatomowym (atomy azotu połączone wiązaniem potrójnym), bezbarwnym i bezwonnym, o gęstości 1,2506 g/dm3, temperatura krytyczna -147,0 oC i ciśnienie krytyczne - 33,5 atmosfery.
Azot otrzymuje się przez destylację frakcjonowaną ciekłego powietrza oraz spalanie metanu w powietrzu (dla celów technicznych) albo rozkład azotynu amonowego bądź azydku sodowego (dla celów laboratoryjnych).
Azot jest głównym składnikiem atmosfery. Pod wpływem promieniowania kosmicznego z izotopu azotu 14N powstaje promieniotwórczy izotop węgla, wykorzystywany w metodzie datowania 14C. Najbardziej rozpowszechnionym minerałem zawierającym azot jest azotan sodowy (tzw. saletra chilijska).
Azot jest składnikiem aminokwasów i białek. Krąży w środowisku w tzw. cyklu azotowym. W związkach chemicznych azot przyjmuje stopnie utlenienia -3, +1, +2, +3, +5. W normalnych warunkach jest bierny chemicznie, w podwyższonej temperaturze wchodzi w reakcje z niektórymi metalami (dając azotki, np. AlN, Mg3N2 Li3N), wodorem (amoniak), węglikiem wapniowym, borem (BN), krzemem (Si3N4).
Podczas wyładowań elektrycznych w azocie powstaje tzw. azot aktywny, łatwo reagujący z siarką, jodem, fosforem, arsenem, wieloma metalami, a także węglowodorami. Znanych jest pięć tlenków tworzonych przez azot: podtlenek N2O (gaz bezbarwny, nietrujący, podtrzymuje spalanie), tlenek NO (gaz o cząsteczkach paramagnetycznych, bardzo reaktywny (grupa nitrozylowa), trójtlenek dwuazotu N2O3 (niebieska ciecz poniżej temperatury -10 oC, nietrwały powyżej tej temperatury), dwutlenek NO2 (czerwonobrunatny gaz o gryzącym zapachu, silnie trujący), czterotlenek dwuazotu N2O4 (bezbarwny gaz, produkt dimeryzacji dwutlenku), pięciotlenek dwuazotu N2O5 (ciała stałe, krystaliczne, bezwodnik kwasu azotowego). Inne ważne związki azotu: azotyny, azotany, azydki, chlorek amonowy, hydrazyna, hydroksyloamina, karbamid, siarczan amonowy, węglan amonowy.
Azot jest surowcem wyjściowym do produkcji amoniaku, kwasu azotowego, nawozów sztucznych. Stosowany jest również jako gaz ochronny w procesach przemysłowych i laboratoryjnych oraz do napełniania żarówek. Azot ciekły znajduje zastosowanie w kriogenice.
Siarka, S, sulphur, pierwiastek chemiczny należący do grupy VI A w układzie okresowym, liczba atomowa 16, masa atomowa 32,07. Znanych jest 16 izotopów siarki, w tym 4 stabilne. Siarka występuje w przyrodzie w postaci rodzimej, w gazach wulkanicznych oraz w minerałach: galenie PbS (galena), blendzie ZnS (blenda cynkowa), pirycie FeS2 (piryt), pirycie miedzionośnym Cu2SFe2S3, gipsie CaSO42H2O (gips), anhydrycie CaSO4 (anhydryt).
Jest składnikiem aminokwasów cysteiny i metioniny, peptydów, białek, niektórych witamin i wielu innych substancji organicznych. Na skalę techniczną siarkę otrzymuje się ze złóż rodzimych metodą wytapiania gorącą parą wodną, metodami flotacyjnymi z rud lub przez odzysk z siarkowodoru.
Siarka jest ciałem stałym, niemetalem, tworzy odmiany alotropowe, spośród których do ważniejszych należą:
1) siarka rombowa (siarka a, Sa), żółta substancja krystaliczna, rozpuszczalna w CS2, składa się z cząsteczek pierścieniowych ośmioatomowych (S8, oktasiarka).
2) siarka jednoskośna (siarka b, Sb), jasnożółta substancja krystaliczna, otrzymywana z Sa w temperaturze 95,5C, również zbudowana z oktasiarki i rozpuszczalna w CS2.
3) siarka żółta, ruchliwa ciecz składająca się z oktasiarki i ośmioatomowych łańcuchów, istnieje w zakresie temperatur 119-160C.
4) katena-polisiarka (siarka m, Sm), gęsta, lepka ciecz barwy czerwonobrunatnej, zbudowana z długich spiralnych łańcuchów, osiągająca najwyższą lepkość przy temperaturze ok. 200C.
5) siarka plastyczna, zbudowana głównie z Sm, powstaje wskutek jej oziębienia w wodzie, jest ciągliwa.
6) siarka bezpostaciowa (kwiat siarczany), subtelny jasnożółty proszek otrzymywany przez kondensację par siarki, trudno rozpuszczalny w rozpuszczalnikach organicznych, powoli przechodzi w formę krystaliczną.
Gęstość Sa 2,07 g/cm3, temperatura topnienia 112,8C. W związkach chemicznych siarka przyjmuje -1, -2, +2, +4 i +6 stopień utlenienia. Reakcje (w nawiasach podano produkty): siarka łączy się z fluorem już w temperaturze pokojowej (SF6), reaguje na gorąco z tlenem (SO2), chlorem (SCl2, SCl4), kwasem azotowym (H2SO4), alkaliami (Na2Sn). Silniej ogrzana ulega działaniu wodoru (H2S), pary wodnej (SO2, H2SO4), stężonego kwasu siarkowego (SO2).
Siarka wchodzi w reakcje z metalami (Na2S, HgS, FeS, CuS), niemetalami (P4S5, CS2), rozpuszcza się w roztworach zawierających jony S2- tworząc polianiony. Reaguje również z wieloma związkami organicznymi (np. z olefinami). Do ważniejszych związków siarki należą również: S2O, SO3, liczne kwasy siarkowe, BaSO4, Na2S2O3, SOCl2, SO2Cl2.
Krzem, (Si, silicium), pierwiastek chemiczny należący do grupy IV A (węglowce) w układzie okresowym, liczba atomowa 14, masa atomowa 28,09. Tworzy 3 trwałe izotopy. W przyrodzie występuje jedynie w postaci związków, bardzo licznych i obficie występujących.
Jest szarym, twardym i kruchym ciałem stałym o strukturze typu diamentu, niemetalem (półmetalem, o własnościach półprzewodnikowych) o temperaturze topnienia 1417C i gęstości 2,33 g/cm3. Otrzymywany przez redukcję krzemionki magnezem lub glinem, albo przez prażenie węgla, krzemionki i żelaza.
W związkach z reguły czterowartościowy, najważniejsze z nich to: dwutlenek krzemu SiO2 (krzemionka), kwasy krzemowe i ich sole - krzemiany i glinokrzemiany, połączenia z wodorem (krzemowodory czyli silany SinH2n+2) oraz z wodorem i tlenem (siloksany), związki z metalami (krzemki), związki fluorokrzemowe oraz karborund SiC.
Zastosowania krzemu i jego związków są bardzo rozległe: podstawowe surowce w przemyśle szklarskim, ceramicznym, materiałów budowlanych, produkcja półprzewodników (tranzystory i układy scalone, procesory), smary silikonowe, to tylko niektóre z zastosowań.
Siarka znajduje zastosowanie w produkcji kwasu siarkowego, celulozy, w wulkanizacji kauczuku, produkcji barwników, tworzyw sztucznych, pestycydów, leków, środków dezynfekcyjnych. Światowa produkcja siarki wynosi 49 mln t (1994).
Zasoby siarki rodzimej w Polsce szacuje się na 747 mln t ogółem (1994), w tym zagospodarowane na 410 mln t. Eksport wynosi 1813,5 tys. t rocznie (1994). Do największych producentów siarki zalicza się: USA (19,1% produkcji światowej w 1994), Kanadę (14,6%), Chiny (10%) oraz Polskę (6%). W produkcji siarki rodzimej Polska zajmuje pierwsze miejsce (35,3% światowej produkcji w 1994), m.in. przed USA (28,1%) i Meksykiem (9,6%) - największe złoża znajdują się w rejonie Tarnobrzega, Jeziórka i Grzybowa.
Węgiel, C, carboneum, pierwiastek chemiczny należący do grupy IV A w układzie okresowym, liczba atomowa 6, masa atomowa 12,0. Znanych jest 12 izotopów węgla, w tym 2 trwałe. W przyrodzie występuje w stanie wolnym, ponadto w licznych związkach chemicznych w organizmach roślinnych i zwierzęcych, węglach kopalnych, ropie naftowej, gazie ziemnym, minerałach, atmosferze (atmosfera ziemska).
Tworzy odmiany alotropowe: diament, grafit, fullereny, węgiel bezpostaciowy (sadza, węgiel aktywny). Jest typowym niemetalem.
Temperatura topnienia powyżej 3550C. W związkach chemicznych na -4, +2 i +4 stopniu utlenienia. W temperaturze pokojowej łączy się z fluorem (CF4). Silnie ogrzany reaguje z tlenem (CO2), siarką (CS2), wodorem, parą wodną, metalami.
Jest odporny na działanie kwasu solnego i fluorowodoru, z azotem reaguje podczas wyładowań elektrycznych ((CN)2).
Do najważniejszych związków węgla należą: czterochlorek węgla, freony, fosgen, dwusiarczek węgla, dwutlenek węgla, tlenek węgla, woda sodowa, sekwikarbonat, wodorotlenek sodu, węglan sodu, cyjanki, izocyjaniany, węglowodory, związki międzywęzłowe.
Jest źródłem energii w przemyśle, środkiem redukującym stosowanym przy otrzymywaniu niektórych metali. Izotop 14C jest wskaźnikiem promieniotwórczym. Liczne zastosowania mają organiczne związki węgla, np. polimery.
Detergenty - krótko.
Detergenty - krótko. Detergenty są to syntetyczne środki piorące oraz mydlące, nie zawierające mydła. Są to głównie sole sodowe kwasów sulfonowych, oraz wodosiarczanów wyższych alkoholi. Detergenty są składnikami proszku do prania, płynów do mycia naczyń, są ...Obraz miłości w Biblii
Obraz miłości w Biblii OBRAZ MIŁOŚCI W BIBLII Czym jest miłość... ? To pytanie, które stawiają sobie od zarania dziejów najwięksi myśliciele i filozofowie, oraz my zwykli ludzie. Miłość jest uczuciem i na pewno sensem życia każdego człowieka, ...Gombrowicz Witold powieść "Trans-Atlantyk"
Gombrowicz Witold powieść "Trans-Atlantyk" Powieść: Trans-Atlantyk ma postać sarmackiej gawędy, pisanej stylizowanym językiem, co czyni z tego utworu wysoce dwuznaczny, gdzie mieszają się elementy różnych kultur, obyczajów oraz wątków literackich. Charakterystycznymi cecham...Konstytucja marcowa
Konstytucja marcowa Początek powstania Konstytucji Marcowej, moim zdaniem należy rozpatrywać od roku 1918, gdy w Lublinie utworzono Tymczasowy Rząd Republiki Polskiej, na którego czele stanął przywódca socjaldemokratów galicyjskich Ignacy Daszyński. W skład tegoż rządu weszli g...Film "Lautrec"
Film "Lautrec" Życie Henri Toulousa Lautreca, jednego z czołowych impresjonistów francuskiej bohemy artystycznej na pewno jest świetnym materiałem na film. Potomek arystokratycznej rodziny, wychowywany na szlachcica, z powodu bliskiego pokrewieństwa rodziców, kaleki. Opuszcza dom rodzinny aby res...Biografia - Wywiad ze Stefanem Żeromskim
Biografia - Wywiad ze Stefanem Żeromskim Dziś na łamach "Głosu gimnazjalisty" ukaże się wywiad ze wspaniałym polskim powieściopisarzem, nowelistą, dramaturgiem, Stefanem Żeromskim. Niech ta rozmowa uświadomi uczniom, że nie musi się być asem we wszystkich dz...Przykładowe pytania testowe-wstęp do prawoznawstwa
Przykładowe pytania testowe-wstęp do prawoznawstwa Test 2: 1.analityczna nauka prawa to nauka: a. badająca empiryczny wymiar prawa b. zajmuje się psychologicznymi uwarunkowaniami prawa c. ilościowo ujmuje problemy prawne d. bada język prawny i prawniczy 2.szczegółow...Opis kaliny
Opis kaliny Kalina jest pieknym krzewem ktorym moze zachwycic swoja uroda i oryginalnoscia.Wiona rozwijaja sie jej zielone, szerkoie liscie ozdobione drobnymi zabkami. Spód lisca pokrywa delikatny,aksamitny meszek. W maju i czerwcu kalina pokrywa sie bialym kwieciem. Zebrane,pachnace baldachimy z daleka wygladaja jak panna mloda...
studia
szko³a
streszczenie
notatka
¶ci±ga
referat
wypracowanie
biografia
opis
praca
dyplomowa
opracowania
test
liceum
matura
ksi±¿ka
