Władza w Polsce
Władza w Polsce
BYLI PREZYDENCI RP
? Wojciech Jaruzelski (ur. 1923, prezydent PRL i RP w latach 1989-1990, uprzednio Przewodniczący Rady Państwa)
? Ryszard Kaczorowski (ur. 1919, prezydent RP na uchodźstwie w latach 1989-1990, równolegle z Jaruzelskim)
? Lech Wałęsa (ur. 1943, prezydent RP w latach 1990-1995)
? Aleksander Kwaśniewski (ur. 1954, prezydent RP w latach 1995-2005)
? Lech Kaczynski
KADENCJA
Prezydent Rzeczypospolitej jest wybierany w wyborach powszechnych na pięcioletnią kadencję i może być ponownie wybrany tylko raz.
UPRAWNIENIA
o podpisuje ustawy uchwalone przez Sejm i Senat; ma prawo skierowania ich do Trybunału Konstytucyjnego lub z powrotem do Sejmu (tzw. weto, wtedy ustawa musi być ponownie uchwalona większością 3/5 głosów)
o ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe
o mianuje i odwołuje ambasadorów i innych przedstawicieli Polski w innych państwach oraz organizacjach międzynarodowych
o przyjmuje listy uwierzytelniające przedstawicieli innych państw i organizacji międzynarodowych a także odwołuje ich
o jest najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych, mianuje szefa sztabu generalnego i dowódców poszczególnych rodzajów sił zbrojnych
o w czasie wojny na wniosek Prezesa Rady Ministrów mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych oraz odwołuje go
o nadaje stopnie wojskowe (na wniosek ministra obrony narodowej)
o nadaje tytuły naukowe profesora oraz profesora sztuki (na wniosek Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów)
o nadaje obywatelstwo polskie
o nadaje ordery i odznaczenia państwowe
o stosuje prawo łaski
o wydaje rozporządzenia, postanowienia i zarządzenia, choć niektóre wymagają kontrasygnaty premiera
o ma prawo zwołania Rady Gabinetowej
o może zwracać się z orędziem do Sejmu, Senatu lub Zgromadzenia Narodowego
o jest z racji urzędu wielkim mistrzem Orderu Orła Białego i Orderu Odrodzenia Polski oraz ich kawalerem
o ma prawo inicjatywy ustawodawczej
o desygnuje kandydata na Prezesa Rady Ministrów
o powołuje Prezesa Rady Ministrów, a także przyjmuje jego dymisję
o na wniosek Prezesa Rady Ministrów dokonuje zmian w składzie rządu
o powołuje członków KRRiT
o ma prawo skrócenia kadencji sejmu w dwóch określonych przez konstytucję sytuacjach (gdy nie powiodą się trzy kolejne próby powołania rządu i w przypadku gdy projekt ustawy budżetowej nie zostanie mu przekazany do podpisania w przeciągu 4 miesięcy od złożenia go w Sejmie)
o wyznacza marszałków seniorów
o zwołuje pierwsze posiedzenie nowo wybranego Sejmu i Senatu
o zarządza wybory do Sejmu i Senatu
o za zgodą Senatu może rozpisać referendum
o powołuje sędziów
Władza sądownicza
Sąd Najwyższy
Pierwszy Prezes: Lech Gardocki
Trybunał Konstytucyjny
Prezes: Jerzy Stępień
Trybunał Stanu
Przewodniczący: Lech Gardocki
Naczelny Sąd Administracyjny
Prezes: Janusz Trzciński
Władza wykonawcza
Prezydent:
Lech Kaczyński
Prezes Rady Ministrów:
Jarosław Kaczyński
Rada